Kinayeli Anlatımlı Cümle
-Bir gerçeği ortaya koymak amacıyla sözü
imalı olarak tam karşıtı gelecek biçimde
kullanmaktır.
Atasözlerinde, özdeyişlerde ve
deyimlerde kinaye yoğun olarak bulunur.
-Okulunu ne kadar çok sevdiğin yirmi gün
devamsızlık yapmandan belli.
-Eşinin gözündeki morluktan onu ne kadar
çok sevdiğin anlaşılıyor.
- ATASÖZÜ
Atasözü : Çok önceleri söylenmiş olup dilden
dile, nesilden nesile geçerek günümüze
kadar gelmiş, öğüt bildiren, atalarımızın
hayat tecrübelerini yansıtan ve milletin ortak
malı haline gelmiş olan sözlerdir.
Atasözlerin Özelliklerini Şöylece
Özetleyebiliriz:
Atasözleri halkın ortak malıdır. Söyleyeni
belli değildir.
Kalıplaşmış sözlerdir. Sözcüklerin sırası
değiştirilemez. Bir sözcüğün yerine başka bir
sözcük konulamaz.
Kısa ve özlü sözlerdir. Hep insanları
ilgilendiren sözlerdir.
Atasözlerinde geçen sözcükler genellikle
gerçek anlamları dışında kullanılmıştır. (Kaz
gelen yerden tavuk esirgenmez.) Kimi
atasözlerinde geçen sözcükler ise gerçek
anlamlarıyla kullanılmıştır. (Son pişmanlık
fayda vermez)
Sorularda çoğunlukla atasözlerinin anlamları
üzerinde durulur.
- ÖZDEYİŞ (VECİZE)
Özdeyişler , ünlü kişilerin , devlet adamlarının,
sanatçıların söylemiş oldukları kısa fakat
anlamca zengin olan sözlerdir.
"Hayatta en hakiki mürşit ilimdir." ( Atatürk )
"Kargalar ötmeye başlayınca bülbüller
susar." (Hz. Mevlana )
- DEYİM
Bazen bir olay veya durumu ifade etmek
için, o olay veya durumu birebir karşılayacak
kelimeler kullanmayız da; çağrışım
yaptıracak söz grupları kullanırız. Bunu da
ifademize sanat ve akıcılık kazandırmak için
yaparız. Örneğin: Bir insanın telaşlı
olduğunu anlatmak için "telaşlıdır" demeyiz
de "Etekleri tutuşmuş" ifadesini kullanırız ,
ama herkes bu kişinin telaşlı olduğunu anlar.
Deyimlerin Özellikleri:
*Deyimler en az iki kelimeden oluşur. (Kalp
kırmak)
Birden fazla kelimeden oluşan, hatta cümle
halinde olan deyimler de vardır. (Taşı
gediğine koymak) (Atı alan Üsküdar'ı geçti.)
Deyimleri oluşturan sözcükleri çoğu zaman
gerçek (sözlük) anlamlarından uzaklaşarak
mecazlı bir anlatım kazanırlar. (İşler böyle
giderse hapı yutarız .) Ama şunu da
unutmamalıyız; bazı deyimler sözlük
anlamlarıyla da uzak yakın bir ilişki taşırlar.
(Etekleri zil çalmak.) Etekleri tutuşmuş
birinin halini göz önünde canlandıralım.
Telaş içindedir değil mi?
Deyimler genellikle iş, oluş, hareket yani bir
fiili bildirirler ve fiil gibi çekimlenebilirler.
( Kalbimi kırıyorsun ama) (Çocuğun kalbini
kırdık anlaşılan) (Kimsenin kalbini
kırmamalısın oğul.)
Dikkat: Deyimlerle ilgili soruları çözebilmek
için deyimlerin ifade ettikleri anlamları
bilmemiz gerekir. Bu nedenle bazı atasözü
ve deyimleri gözden geçirmek gerekir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder