BELIRTME SIFATLARI

       Belirtme sıfatları

       Varlıkların diğer varlıklarla ilgileri
sonucunda aldığı özellikleri belirten
sıfatlardır. Kendi arasında dört gruba ayrılır.

      -İşaret Sıfatı: Varlıkların bulunduğu yerleri
gösteren sıfatlardır. Söyleyen kişinin,
sözünü ettiği nesneye uzaklığına göre
değişir.
“Bu evi biz aldık.” cümlesinde evin yakın
olduğu;
“Şu evi biz aldık.” cümlesinde biraz uzak;
“O evi biz aldık.” cümlesinde çok uzak ya
da, sözü edilen bir evin olduğu anlaşılır. Bu
cümlelerde altı çizili sözcükler işaret
sıfatıdır. Bu tür sıfatlar isme “hangi”
sorusunun sorulmasıyla bulunur. “Hangi
ev?”, “ “Bu ev” gibi…
Bazı işaret sıfatları ise yer bildirir. Bunlar
çoğu zaman “-ki” ekini alarak kullanılır.
Buradaki evi biz aldık.
Şuradaki evi biz aldık.
Oradaki evi biz aldık.
cümlelerinde bulunan altı çizili sözcükler
yer bildiren işaret sıfatlarıdır. Bunların
dışında; öteki sokak, beriki ağaç gibi yer
bildiren sıfatlar da vardır.

       -Sayı Sıfatları : İsimlerin sayısal özelliklerini
bildiren sıfatlardır. Birkaç türü vardır.
Sınıfta yedi öğrenci vardı.
Asıl sayı
sıfatı
Yedinci öğrenci gelsin.
Sıra sayı
sıfatı
Yedişer kişi geldi.
Üleştirme
sayı sıfatı
Yedi de bir ihtimal var.
Kesir sayı
sıfatı
Çeyrek ekmek aldı.
Kesir sayı
sıfatı
Bunların dışında bazı kaynakların topluluk
sayı sıfatı diye adlandırdığı, ikiz çocuk gibi
sıfatlar da vardır.

        -Belgisiz Sıfat : İsimlerin nicelik yönüyle
belirsizliklerini ifade eden sıfatlardır.
Bazı konularda bilgisi yoktur.
Birtakım yanlış fikirleri vardı.
Hiçbir öğrenci gelmemişti.
Bütün kitapları aldı.
Her yer tertemizdi.
Bir gün bu iyiliğinizi ödeyeceğim.
cümlelerinde altı çizili sözcükler belgisiz
sıfatlardır. İsimleri sayıca az çok belli
etmişler ancak tam bir özellik
bildirmemişlerdir.
Soru Sıfatı : İsimlerin niteliğini, herhangi bir
özelliğini soran sıfatlardır. Bu sözcüklerin
yerine konan sözcükler de sıfattır.
Nasıl filmleri seversin?
Kaçar lira ayırmamız gerekiyor?
Hangi soruyu çözemedi?

        -Adlaşmış Sıfat
Bazen kişinin tam olarak bilinmediği ya da
niteliğinin vurgulanmak istendiği durumlarda
isim söylenmeyip sıfat, ismin yerine
geçirilebilir. Bu tür sözcüklere adlaşmış
sıfat denir. Adlaşmış sıfatlar niteleme
sıfatlarıyla yapılır.
“Korkak insanların kendine güveni yoktur.”
cümlesinde niteleme sıfatı olan “Korkak”
sözcüğü,
“Korkakların kendine güveni yoktur.”
cümlesinde “insanlar” isminin düşmesiyle
adlaşmış sıfat olmuştur.
Adlaşmış sıfat olan sözcükten sonra bir isim
gelirse, anlam karışıklığını önlemek için iki
sözcük arasına virgül (,) konur.
İhtiyar, adamlara şöyle bir baktı.
İhtiyar adamlara şöyle bir baktı.
Not : Sıfatla, onun nitelediği isim arasına
hiçbir noktalama işareti konmaz.